Oskładkowanie umowy zlecenia - Jakie zmiany w 2024 roku?

W ostatnich latach istotnym problemem dla wielu pracowników było nadużywanie umów cywilnoprawnych jako formy zatrudnienia, które często były stosowane w przypadkach, gdy powinna być zastosowana umowa o pracę. Te praktyki zdobyły negatywną reputację jako "umowy śmieciowe", ponieważ pozbawiały pracowników wszelkich praw i świadczeń przewidzianych przez Kodeks pracy.

Od kilku lat systematycznie wraca zatem w środowisku politycznym informacja o planowanych zmianach w umowach zlecenie. Takie zapowiedzi pojawiły się w 2021 r., informowano wówczas, że umowy zlecenie zostaną w pełni oskładkowane od 2022 r., następnie datę tą przesunięto na rok 2023. Jednak zmiany nie zostały wprowadzone. Rozmowy na temat oskładkowanie umów zlecenie wróciły w kontekście Krajowego Planu Odbudowy przygotowanego przez rząd a zaakceptowanego przez Komisję Europejską. To właśnie w KRP znalazł się zapis o planowanych przez rząd zmianach w zakresie oskładkowania umów zlecenie. Przeczytaj tekst i dowiedz się, na co warto się przygotować.

Spis treści:

• Kiedy umowy zlecenia zostaną oskładkowane?
• Jaki jest cel wprowadzenia nowego oskładkowania umów zlecenie?
• Jaka jest aktualna wysokość składek?
• Co w przypadku kilku umów zlecenie?
• Oskładkowanie umowy zlecenia + Etat - Jak jest rozliczane?
• A co w przypadku nowej umowy zlecenia dla innego pracodawcy?
• Kto nie musi płacić składek ZUS?

Kiedy umowy zlecenia zostaną oskładkowane?

Zgodnie z najnowszym Krajowym Planem Reform na lata 2023/2024, od przyszłego roku, dokładnie w I kwartale 2024r. całość wynagrodzenia z umów zlecenia będzie podlegać pełnemu oskładkowaniu. Dokument Krajowego Planu Reform (KPR) pełni rolę raportu rządów państw członkowskich składanego Brukseli, w którym przedstawiają one podejmowane działania mające na celu wzmocnienie gospodarki i stabilizację finansów publicznych. KPR zawiera konkretny harmonogram wdrażania tych rozwiązań, stanowiąc tym samym plan działania i zamierzenia rządu. To właśnie w tym dokumencie znalazła się zapowiedź rządu dotycząca zmian w zakresie umów zlecenie. Zgodnie z tymi planami już od I kwartału 2024r. każda kolejna umowa zlecenie będzie podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.

Jaki jest cel wprowadzenia nowej składki zdrowotnej umów zlecenie?

Głównym celem wprowadzanych zmian jest redukcja segmentacji rynku pracy poprzez zapewnienie większego socjalnego zabezpieczenia dla wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie kolejnych umów zleceń. Planowane jest objęcie tych umów obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne, niezależnie od osiąganych przychodów. Obecnie, w przypadku umów cywilnoprawnych, pełna składka ZUS jest płatna przynajmniej do minimalnego poziomu wynagrodzenia. Jednocześnie jak wynika z zapisów KPR, zmiany mają dotyczyć wyłącznie umów zlecenia, a nie umowy o dzieło. Jedną z przyczyn zmian w tym zakresie rząd niezwykle często przywołuje fakt nadużywania umów cywilnoprawnych.

Wysokość podstawy wymiaru składek - Jak obecnie są oskładkowane umowy?

Aktualnie, przy umowach zlecenia, pełna składka ZUS jest płacona co najmniej do minimalnego poziomu wynagrodzenia. Oznacza to w praktyce, że osoba, dla której umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu, jest zobowiązana do obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest opcjonalne. I obowiązek ten funkcjonuje do poziomu minimalnego wynagrodzenia. W przypadku kolejnych umów zlecenie, co ważne z innymi podmiotami nie muszą one być oskładkowane.

Kilka umów zlecenie - kiedy obowiązek oskładkowania umowy zlecenie?

W sytuacji kiedy zleceniobiorca wykonuje pracę i posiada kilka umów zlecenia z różnymi zleceniodawcami, sytuacja jest znacznie bardziej skomplikowana. W takiej sytuacji obowiązkowe oskładkowanie obowiązuje wszystkie umowy zlecenia, ale tylko do momentu, kiedy całkowity przychód pracownika w danym miesiącu, z wszystkich posiadanych przez niego tytułów do ubezpieczeń społecznych, nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku (od lipca do grudnia 2023 r. jest to kwota 3 600 zł brutto).

W sytuacji kiecy zleceniobiorca przekroczy tę kwotę z każdej kolejnej umowy obowiązkowa będzie tylko składka zdrowotna. Art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej nakłada bowiem obowiązek objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, wszystkich uzyskiwanych przychodów. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat umów cywilnoprawnych i różnych sytuacji związanych ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia społecznego - zobacz nasze szkolenie.

Oskładkowanie umowy zlecenia i etat - Zbieg tytułów ubezpieczeń społecznych

W sytuacji kiedy zleceniobiorca jest zatrudniony w jednym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę, a równocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia w innym miejscu, następuje tzw. zbieg tytułów do ubezpieczenia. Oczywiście z tytułu umowy o pracę, pracownik zawsze podlega pełnemu oskładkowaniu umowy, czyli obowiązkowym składkom społecznym (emerytalnym, rentowym, wypadkowym, chorobowym) oraz składkom zdrowotnym.

A co w przypadku nowej umowy zlecenia dla innego pracodawcy?

Z kolei umowa zlecenia, gdy jest wykonywana na rzecz innego pracodawcy, nie będzie stanowiła oddzielnego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, jeżeli z tytułu umowy o pracę pracownik osiąga co najmniej minimalne wynagrodzenie. W takim przypadku z umowy zlecenia obowiązkowa będzie jedynie składka zdrowotna. W sytuacji kiedy wynagrodzenie pracownika ze stosunku pracy będzie jednak niższe niż najniższa krajowa, to umowa zlecenia będzie musiała być w całości oskładkowana.

O zasady podlegania pod ubezpieczenia społeczne osób świadczących usługi na podstawie umowy zlecenie oraz umowy o dzieło dowiesz się na szkoleniu umowy cywilnoprawne 2023.

Kto jest zwolniony z pełnego oskładkowania? Kto nie musi płacić składek ZUS?

Pracodawca nie jest zobowiązany do odprowadzania składek ZUS w sytuacji, gdy zatrudnia ucznia lub studenta poniżej 26. roku życia, który jest objęty ubezpieczeniem przez szkołę, uczelnię lub opiekunów/rodziców. Druga sytuacja kiedy nie ma obowiązku opłacania składek, dotyczy zleceniobiorców, którzy w innym miejscu pracy wykonują pracę na podstawie umowy o pracę i osiągają wynagrodzenie nie niższe niż najniższa krajowa.

Oskładkowanie umowy zlecenia - Podsumowanie

Więcej na temat umów zlecenie oraz innych tematów związanych z zatrudnieniem pracowników poznasz na naszym cyklu bezpłatnych webinarów - Kadrowe Środy - zapisz się i skorzystaj z bezpłatnej wiedzy.

Adriana Głuchowska

Trener

Ekspert z wieloletnim doświadczeniem, współpracujący z najlepszymi ośrodkami szkoleniowymi w Polsce. Niezależny konsultant z dziedziny finansów publicznych oraz prawa pracy. Od lat zajmuje się opracowywaniem i wdrażaniem procedur w instytucjach sektora finansów publicznych w tym Polityk Bezpieczeństwa Informacji dla sektora publicznego. Jako głos doradczy i ekspert na co dzień rozwiązuje nietypowe problemy z praktyki Przedsiębiorstw i Urzędów. Od 1998 roku przeszkoliła ponad kilkanaście tysięcy osób, przeprowadzając setki szkoleń.  

Dowiedz się więcej