Awans zawodowy nauczyciela w 2025 - Mianowanie i Dyplomowanie - Dwie ścieżki awansu

Za sprawą rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmienia się system uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Co się zmieni? Kiedy wchodzą zmiany? Poznaj plan rozwoju na 2025 rok w temacie ubiegania się o stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego w oświacie.

Spis treści:

• Awans zawodowy nauczyciela w 2025 roku - jaka ustawa zmieniła system?
• Nauczyciel kontraktowy, nauczyciel stażysta - co się zmieni?
• Ile trwa przygotowanie do zawodu nauczyciela?
• Umowa z nauczycielem
• Kiedy ci, którzy uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, będą mogli rozpocząć przygotowanie na stopień nauczyciela mianowanego?
• Nauczyciel zatrudniony poniżej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć
• Rezygnacja z odbywania przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela
• Mentor
• Awans zawodowy nauczyciela w 2025 roku - pozytywna opinia komisji
• Mianowanie na stopień nauczyciela dyplomowanego

Awans zawodowy nauczyciela w 2025 roku - jaka ustawa zmieniła system?

Ustawą z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela (Dz.U. z 2022 r. poz. 1730) zreformowano system awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli.

Nauczyciel kontraktowy, nauczyciel stażysta - co się zmieni?

Najistotniejsze zmiany dotyczyły etapu szkolnego awansu zawodowego nauczycieli. Reformą tą zbudowano system awansu zawodowego na nowo, wykreślając z ustawy stopień awansu zawodowego nauczyciela stażysty i kontraktowego. Zamiast tych stopni pojawił się etap nazywany „przygotowaniem do zawodu nauczyciela".

Jednakże, nauczyciele kontraktowi nie zniknęli na dobre z systemu. Ustawodawca zdecydował o tym, że do 31 sierpnia 2027 r. nauczyciele kontraktowi będą uzyskiwali stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego na tzw. starej ścieżce.

Ważne jest to, że nauczyciele ci nie mają wyboru w zakresie rodzaju ścieżki, po zrealizowaniu, której uzyskają kolejny stopień awansu. Chcąc nie chcąc muszą realizować awans „po staremu”.

Do 31 sierpnia 2027 r. nauczyciele kontaktowi mianują się na starej ścieżce, a Ci, którzy nigdy nie uzyskali tego stopnia awansu zawodowego- na nowej ścieżce.

Ile trwa przygotowanie do zawodu nauczyciela?

Co do zasady, ustawodawca określił, że przygotowanie trwa 3 lata i 9 miesięcy. Jeżeli nauczyciel uzyska pozytywną opinię przeprowadzonych zajęć i minimum dobrą ocenę pracy może złożyć wniosek o podjęcie postąpienia egzaminacyjnego.

Umowa z nauczycielem

Zatrudnienie w przypadku szkół publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego określa Karta Nauczyciela. Nawiązanie stosunku pracy z takim nauczycielem następuje na podstawie art. 10 Karty Nauczyciela.

W przypadku szkół niepublicznych oraz publicznych prowadzonych przez inny podmiot niż jednostka samorządu terytorialnego (gmina, miasto, powiat), zasady zatrudnienia określa ustawa Kodeks pracy.

Warunki formalne rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego na tzw. starej ścieżce.

Kiedy ci, którzy uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, będą mogli rozpocząć przygotowanie na stopień nauczyciela mianowanego?

Nauczyciel kontraktowy rozpoczyna staż na stopień nauczyciela mianowanego z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć.

Warunki formalne rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego na tzw. nowej ścieżce.

Nauczyciel odbywa przygotowanie do zawodu od dnia nawiązania stosunku pracy, jeżeli spełniony jest warunek zatrudnienia w co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć i zgodnie z kwalifikacjami.

Czas trwanie umowy o pracę oraz forma jej nawiązania nie może być przeszkodą dla rozpoczęcia okresu przygotowania do zawodu.

Ważne jest to, że nauczyciel odbywa przygotowanie do zawodu także w przypadku, gdy został zatrudniony w trakcie roku szkolnego, w tym po 14 września, zarówno w przypadku zatrudnienia w celu zastępstwa za innego nauczyciela lub z przyczyn organizacyjnych.

Nauczyciel zatrudniony poniżej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć

Przygotowania do zawodu nauczyciela nie odbywa nauczyciel, który został zatrudniony w wymiarze niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony w takim wymiarze tylko w jednej szkole, to nie odbywa przygotowania do zawodu.

Co innego, w przypadku nauczyciela, który jest zatrudniony w kilku szkołach poniżej ½, jeżeli łącznie ten wymiar osiąga. Na podstawie art. 22 ust. 3 i ust. 4 Karty Nauczyciela, w przypadku łącznego zatrudnienia w kilku szkołach w łącznym wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, przygotowanie do zawodu nauczyciela jest realizowane. W takim przypadku organ nadzoru pedagogicznego wyznacza dyrektora szkoły, który dokonuje czynności związanych z odbywaniem przygotowania do zawodu nauczyciela.

Rezygnacja z odbywania przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela

Co ciekawe, nauczyciel początkujący, w przeciwieństwie do nauczyciela kontraktowego, nie może zrezygnować z odbywania przygotowania do zawodu, jeżeli spełnione są warunki wymienione w art. 9a ust. 2 Karty Nauczyciela. 

Mentor

Zatrudnienie nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami zobowiązuje dyrektora do przydzielenia mentora oraz dokonywania obowiązkowej oceny pracy.

Mentor ma szereg zadań, a do najważniejszych należą:

1) wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie, w tym zapoznanie go z dokumentacją przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz innymi dokumentami obowiązującymi w szkole;

2) udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia zawodowego;

3) dzielenie się z nauczycielem wiedzą i doświadczeniem w zakresie niezbędnym do efektywnej realizacji obowiązków nauczyciela;

4) umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz omawianie

z nim tych zajęć;

5) obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie ich z tym nauczycielem;

6) inspirowanie i zachęcanie nauczyciela do podejmowania wyzwań zawodowych.

Awans zawodowy nauczyciela w 2025 roku - pozytywna opinia komisji

Całkowitą nowością jest konieczność uzyskania przez nauczyciela przygotowującego się do zawodu pozytywnej opinii z przeprowadzonych zajęć. Opinię wydaje komisja, która obserwuje pracę nauczyciela. Jest to bardzo ważny dokument, gdyż nauczyciel musi dołączyć go do wniosku o podjęcie postępowania na stopień nauczyciela mianowanego. 

Mianowanie na stopień nauczyciela dyplomowanego

Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego jest:

1. spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;

2. przepracowanie w szkole wymaganego okresu;

3. posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego,

4. uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzeniu rozmowy.

Zasadniczo, to nauczyciel decyduje o tym, kiedy będzie składał (lub nie) wniosek do organu nadzoru pedagogicznego o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego. Jednakże, nie może zrobić tego wcześniej niż po upływie 5 lat i 9 miesięcy od dnia uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Okres ten skrócono do 3 lat i 9 miesięcy dla nauczycieli, którzy mianowanie uzyskali przed 31 sierpnia 2022 r.

Awans zawodowy nauczyciela w 2025 roku - chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Awans zawodowy i ocena pracy nauczyciela po reformie raz jeszcze

Justyna Świder

Trener

Radca prawny wpisany na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Specjalista z zakresu prawa cywilnego, w tym oświatowego i samorządowego oraz administracyjnego. Biegle porusza się w prawie pracy. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji, a także Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wieloletni pracownik samorządowy w sektorze publicznym oraz autorka komentarzy eksperckich z zakresu prawa cywilnego, oświatowego, administracyjnego, samorządowego oraz prawa pracy. Doświadczony szkoleniowiec i praktyk.

Dowiedz się więcej