Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia – założenia

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Projekt ten został już wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Planowo, projekt ustawy ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2024 roku. Celem projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia jest m.in. pomoc osobom nieaktywnym zawodowo oraz rolnikom. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się więcej. 

Spis treści:

• Założenia oraz cele projektu ustawy w oparciu o Krajowy Plan Odbudowy
• Aktualna sytuacja na rynku pracy w Polsce w 2024 roku
• Ważne wyzwania rynku pracy w Polsce w 2024 roku
• Planowane zmiany dotyczące poprawy w zakresie usług i instrumentów rynku pracy
• Planowane propozycje realizacji założeń projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Założenia oraz cele projektu ustawy w oparciu o Krajowy Plan Odbudowy

Już na samym początku rozważań na temat projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia należy podkreślić, że wypełnia on założenia Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Jak podaje rządowa strona Gov.pl, jest to część “realizacji kamienia milowego nr A51G dla reformy pn.A4.1 Efektywne instytucje na rzecz rynku pracy”. 

Od kiedy obowiązuje ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?

Należy również podkreślić, że ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązuje od 2004 roku. Ustawa ta przeszła ponad 200 nowelizacji. Pomoc osobom bezrobotnym określa również ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej oraz ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Autorzy projektu podkreślają, że zmieniający się rynek pracy wymusza opracowanie nowych regulacji.  

Założenia projektu ustawy

Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia ma wdrożyć rozwiązania takie jak:

• pomoc dla osób nieaktywnych zawodowo i rolników. Ma to nastąpić poprzez zwiększenie grupy klientów PUP (Powiatowy Urząd Pracy) o osoby, które są bierne zawodowo. Urząd pracy otrzyma możliwość identyfikacji, dotarcia oraz aktywizacji osób biernych zawodowo. Co więcej, urząd pracy będzie miał możliwość realizowania projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) oraz stosować inne formy pomocy.
• efektywność urzędów pracy i trwałość zatrudnienia ma zostać zwiększona. Wprowadzone zostaną zmiany dotyczące opracowywania Indywidualnego Planu Działania (IPD). Po przyjęciu ustawy IPD ma być opracowywany wyłącznie dla bezrobotnego, który łącznie zarejestrowany jest przez ponad 120 dni, osób długotrwale bezrobotnych, a także osób bezrobotnych lub poszukujących pracy przed 30 rokiem życia. Jest to odpowiedź na zalecenia Rady Unii Europejskiej dotyczącej wsparcia młodych. Osoby te otrzymają pomoc w doskonaleniu umiejętności cyfrowych oraz będą mogły ubiegać się o pożyczkę edukacyjną w wysokości do 400% przeciętnego wynagrodzenia.
• zwiększenie mobilności osób szukających pracy. Daje to możliwość osobie bezrobotnej wyboru urzędu pracy, z którym będzie miał przyjemność współpracować. Oznacza to, że nie trzeba będzie korzystać już z pomocy urzędu pracy właściwy dla miejsca zameldowania.
• poszukiwanie czasu pracy ma zostać skrócone. Podmioty publiczne oraz inne jednostki będą zobligowane do zgłaszania ofert pracy do bazy ofert pracy, którą prowadzi MRPiPS – ePraca.
• pomoc dla rodzin osób, które wracają na rynek pracy osobom, które opiekowały się osobami zależnymi oraz po urodzeniu dziecka.
• osoby zatrudniające seniorów mają otrzymać wsparcie. Projekt ustawy przewiduje dofinansowania dla osób zatrudniających seniorów.
• usługi urzędów pracy mają zostać unowocześnione i zautomatyzowane. Utworzony ma zostać m.in. serwis elektroniczny.
• osoby, które prowadzą firmę jednoosobową oraz osoby, które zatrudnione są na podstawie umów cywilnoprawnych, mają mieć szerszy dostęp do Krajowego Funduszu Szkoleń.

Aktualna sytuacja na rynku pracy w Polsce w 2024 roku

Należy zauważyć, że bezrobocie w Polsce stale utrzymuje się na niskim poziomie. Co więcej, Polska utrzymuje się w czołówce krajów Unii Europejskiej, które wyróżniają się najniższą stopą bezrobocia. 

Aktualnie, przez rosnące wynagrodzenie minimalne, pracodawcy zmagają się z wyzwaniem dostosowania pułapu wynagrodzenia swoich pracownik. Coraz bardziej widoczne są jednak niewielkie dysproporcje między wynagrodzeniem młodego pracownika, a pracownika wyższego szczebla.

Więcej na temat niestandardowych naliczeń wynagrodzenia dowiesz się z poniższego szkolenia. Kliknij grafikę i poznaj jego program:

Ważne wyzwania rynku pracy w Polsce w 2024 roku

Przewiduje się, że w obecnym roku nadal odczuwalny będzie niedobór pracowników. Przedsiębiorcy mogą odczuwać problemy związane z przeprowadzeniem rekrutacji. Należy również podkreślić, że rynek pracy boryka się z trudnością dopasowania zdobytych kompetencji do miejsc pracy. W Polsce kształci się wielu humanistów, jednak coraz bardziej brakuje specjalistów w innych zawodach. Obecnie największe zapotrzebowanie pracowników jest w zawodach takich jak dekarz, elektryk czy stolarz. 

Kolejnym wyzwaniem na rynku pracy, z jakim muszą zmierzyć się pracodawcy, jest dostosowanie wynagrodzenia do oczekiwań pracowników oraz sytuacji ekonomicznej kraju.

Więcej na temat wynagrodzeń w 2024 roku dowiesz się z poniższego szkolenia. Kliknij grafikę i poznaj jego program:

Planowane zmiany dotyczące poprawy w zakresie usług i instrumentów rynku pracy

Do planowanych zmian dotyczących poprawę w zakresie usług i instrumentów rynku pracy zaliczyć możemy:

• dokonanie zmian priorytetów publicznych służb zatrudnienia. Należy skoncentrować się na rynek, klientów i potrzeby przedsiębiorców.
• kierunki działania mają być innowacyjne i dopasowane do rynku potrzeb. Mowa tutaj o aktywizacji osób pozostających biernymi zawodowo, rolnikach, którzy chcą zdobyć nowe kwalifikacje, wsparciu kierunkowym określonych grup np. osób z niepełnosprawnością. Celem tych działań jest zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej.
• urzędy pracy mają działać bardziej efektywnie. Zwiększeniu ma ulec trwałość zatrudnienia osób, które wcześniej pozostawały bezrobotne.
• zwiększeniu ma ulec również mobilność osób, które poszukują pracy.
• skrócenie czasu poszukiwania pracy.
• rodziny osoby powracającej na rynek pracy np. po narodzinach dziecka mają otrzymać wsparcie.
• pracodawcy mają otrzymać wsparcie, to m.in. zmniejszenie biurokracji i obowiązków sprawozdawczych.
• urzędy pracy mają przejść modernizację, dzięki czemu ich działanie ma być nowoczesne i zautomatyzowane.
• elastyczne gospodarowanie środkami Funduszu Pracy.
• większy dostęp do Krajowego Funduszu Szkoleniowego dla osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej lub osób, które prowadzą jednoosobową firmę.

Planowane propozycje realizacji założeń projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Jedną z propozycji realizacji wyżej wymienionych założeń projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia jest wsparcie przedsiębiorców, którzy decydują się na zatrudnianie seniorów. Przedsiębiorca ten będzie mógł otrzymać dofinansowanie na utworzenie stanowiska pracy i zatrudnienie emeryta poszukującego pracy, który ukończył 65 lat w przypadku mężczyzn lub 60 lat w przypadku kobiet. Maksymalna wysokość wspomnianego dofinansowania ma wynieść 50% minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Taki rodzaj pomocy ma obowiązywać przez 24 miesiące. Należy jednak zaznaczyć, że pracodawca będzie obowiązany do dalszego zatrudnienia seniora przez okres kolejnych 12 miesięcy po zakończeniu dopłat. 

Kolejną propozycją jest udzielenie wsparcia osobom bezrobotnym przed 30 rokiem życia. Osoby zarejestrowane jako bezrobotne lub poszukujące pracy zostaną poddane ocenie umiejętności cyfrowych. Dodatkowo w każdym powiatowym urzędzie pracy wyznaczona ma zostać osoba, która pełnić będzie funkcję doradcy zawodowego ds. zatrudnienia. Doradca ten ma pełnić funkcję doradcy ds. osób młodych. Kolejnym rozwiązaniem ma być wprowadzenie pożyczki edukacyjnej, której kwota może wynosić do 400% przeciętnego wynagrodzenia. Pożyczkobiorca będzie mógł wykorzystać pieniądze m.in. opłacenie kosztów związanych z edukacją. W przypadku, gdy osoba ta spełni określone w ustawie warunki, 20% pożyczki może zostać umorzonych. 

Planowane propozycje realizacji założeń ustawy mają być odpowiedzią na kluczowe wyzwania, które obecne są na rynku pracy. Mowa tutaj o niskim poziomie aktywności zawodowej, niskich kwalifikacjach osób bezrobotnych uniemożliwiających wykonywanie pracy, wysokiej liczbie osób, które długotrwale pozostają bezdomne, trudnej sytuacji młodych osób na rynku pracy, niedoborze pracowników oraz wspieraniu aktywności seniorów. Należy pamiętać, że instytucje rynku pracy mają na celu promocję zatrudnienia oraz przeciwdziałanie bezrobociu.

Więcej na temat korygowania błędów na liście płac dowiesz się z poniższego szkolenia. Kliknij grafikę i poznaj jego program:

Kalina Kaczmarek

Trener

Ekspert prawa pracy z 20 letnim doświadczeniem; prowadzi działalność konsultingowo - szkoleniową w zakresie "twardego HR". W latach 2001-2018 była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku, na stanowiskach inspektora pracy a następnie starszego inspektora pracy. Doświadczony trener współpracujący z firmami szkoleniowymi, specjalizuje się w problematyce prawnej ochronie pracy, doradca i stały współpracownik wielu przedsiębiorstw i instytucji.

Dowiedz się więcej