Jak zgłosić wypadek w pracy? Procedura uznania za wypadek przy pracy

Wypadek w pracy może zdarzyć się każdemu. Wypadek w pracy może spowodowany być poprzez różne czynniki. Jak postąpić w takiej sytuacji? Jak zgłosić wypadek w pracy? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej. 

Spis treści:

• Definicja wypadku przy pracy według ZUS
• Rodzaje wypadków przy pracy
• Na kim spoczywa obowiązek poinformowania pracodawcy o wypadku przy pracy?
• Obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy
• Zabezpieczenie miejsca wypadku przy pracy zgodnie z BHP
• Postępowanie powypadkowe i skład zespołu powypadkowego
• Dokumentacja powypadkowa i działania inspekcji pracy
• Rejestr powypadkowy - obowiązek czy dobrowolność pracodawcy?
• Zdarzenia wypadkowe nieuznawane za wypadek przy pracy - przykłady i problematyka

Definicja wypadku przy pracy według ZUS

Definicję wypadku przy pracy znaleźć możemy w art. 3 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Według definicji wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, które zostało wywołane przyczyną zewnętrzną. Wypadek przy pracy jest zdarzeniem, który powoduje uraz lub śmierć pracownika.

Kiedy mówimy o wypadku w zakładzie pracy?

Zdarzenie to następuje w związku z pracą:

• podczas lub w trakcie wykonywania przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia pracodawcy,
• podczas lub w trakcie wykonywania przez pracownika czynności zwykłych, lub poleceń pracodawcy,
• w czasie, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w drodze między miejscem wykonywania obowiązków, które wynikają ze stosunku pracy i siedzibą pracodawcy.

Należy również podkreślić, że na równi z wypadkiem przy pracy uznaje się również wypadek, któremu pracownik uległ w czasie podróży służbowej,  podczas szkolenia z zakresu samoobrony oraz przy wykonywaniu działań zleconych przez organizacje związkowe, które działają u pracodawcy.

Rodzaje wypadków przy pracy

Wyróżniono trzy główne rodzaje wypadków przy pracy.

• Wypadek śmiertelny – w wyniku którego nastąpiła śmierć pracownika do 6 miesięcy od wypadku.
• Wypadek ciężki – w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała np. utrata wzroku, rozstrój zdrowia, nieuleczalna choroba i inne.
• Wypadek zbiorowy – to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. Wypadek ten może być zarówno śmiertelny jak i ciężki.

Dodatkowo wyróżnić można wypadek, który powoduje czasową niezdolność do pracy.

Na kim spoczywa obowiązek poinformowania pracodawcy o wypadku przy pracy?

Obowiązkiem pracownika, który został poszkodowany w wypadku (jeżeli jego stan zdrowia na to pozwala) jest niezwłoczne powiadomienie pracodawcy o zaistniałej sytuacji.

Czy pracownik, świadek musi niezwłocznie zgłosić wypadek przy pracy?

Co więcej, osoby, które były świadkami wypadku przy pracy, zobligowane są do zawiadomienia o wypadku pracodawcy oraz powinny złożyć spisane oświadczenie o wypadku przy pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie poszkodowanemu pracownikowi pierwszej pomocy. Do obowiązków pracodawcy należy również zabezpieczenie miejsca wypadku.

Obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy

Art 234. Kodeksu pracy określa obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest podjęcie niezbędnych działań, których celem jest wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia. Pracodawca zobowiązany jest do udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanym pracownikom. Dodatkowo pracodawca zobowiązany jest do wyjaśnienia i ustalenia przebiegu wypadku. Zadaniem pracodawcy jest również zastosowanie odpowiednich środków, aby zapobiegać podobnym wydarzeniom. 

Poznaj inne zmiany w Kodeksie Pracy. Kliknij grafikę poniżej i sprawdź program szkolenia

Czy pracodawca musi złożyć zawiadomienie o wypadku przy pracy do okręgowego inspektora pracy?

Jednak to nie koniec obowiązków pracodawcy. Osoba ta musi niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora jeżeli nastąpił śmiertelny, ciężki lub zbiorowy wypadek przy pracy. Pracodawca zobowiązany jest również zawiadomić wyżej wymienione służby o każdym wypadku, który może zostać uznany za wypadek przy pracy. Po otrzymaniu wniosku od poszkodowanego pracownika o wypłatę świadczeń odszkodowawczych pracodawca zobligowany jest przekazać niezbędne dokumenty do ZUS.

Zabezpieczenie miejsca wypadku przy pracy zgodnie z BHP

Jednym z zadań pracodawcy jest prawidłowe zabezpieczenie miejsca wypadku przy pracy. Procedura określa, że miejsce to musi zostać zabezpieczone w taki sposób, aby osoby, które nie są związane z wypadkiem, nie mogły tam przebywać, aby maszyny, które wyłączone zostały w związku z wypadkiem, nie były włączane bez koniecznej potrzeby, oraz aby nikt nie dokonywał zmian położenia maszyn i innych urządzeń czy przedmiotów, które uniemożliwiłyby odtworzenie okoliczności wypadku przy pracy.

Postępowanie powypadkowe i skład zespołu powypadkowego

Zadaniem zespołu powypadkowego, który powoływany jest przez pracodawcę po otrzymaniu zgłoszenia o wypadku przy pracy, jest zbadanie okoliczności wypadku, jego przyczyn oraz związku z wykonywaną pracą. W skład zespołu powypadkowego najczęściej wchodzą:

• pracownik, który kieruje komórką służby BHP oraz zakładowy społeczny inspektor pracy,
• pracodawca lub pracownik, który zatrudniony jest przy innej pracy, który na polecenie pracodawcy wykonuje zadania służby BHP lub zewnętrzny specjalista,
• przedstawiciel pracowników, który posiada aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia z zakresu BHP.

Zespół zobowiązany jest m.in. do oględzin miejsca wypadku, sporządzenia zdjęć z miejsca wypadku, wysłuchania wyjaśnień poszkodowanego, zebrania informacji o wypadku od świadków. Zespół ma obowiązek sporządzić protokół powypadkowy do 14 dni od dnia wypadku przy pracy.

Dokumentacja powypadkowa i działania inspekcji pracy

Zespół powypadkowy ma za zadanie sporządzić protokół powypadkowy. Na to zadanie, zespół ma 14 dni od dnia zdarzenia. Poszkodowany pracownik ma prawo wnosić zastrzeżenia i swoje uwagi do treści dokumentu. Następnie, pracodawca ma 5 dni na zatwierdzenie protokołu. Dokument ten pracodawca zobowiązany jest dostarczyć poszkodowanemu, rodzinie poszkodowanego w razie wypadku śmiertelnego oraz inspektorowi pracy. Jeżeli poszkodowany nie zgadza się z treścią dokumentu, pracownik ma możliwość wystąpienia do sądu.

Rejestr powypadkowy - obowiązek czy dobrowolność pracodawcy?

Pracodawca zobowiązany jest do prowadzenia rejestru wypadków przy pracy. Dodatkowo pracodawca zobligowany jest do przechowywania protokołów z ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku wraz z całą dokumentacją powypadkową przez okres 10 lat. Należy również podkreślić, że pokrycie kosztów związanych z ustaleniem okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy leżą po stronie pracodawcy.

Dowiedz się więcej o zasiłkach w 2024 roku. Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia

Zdarzenia wypadkowe nieuznawane za wypadek przy pracy - przykłady i problematyka

Aby wypadek mógł zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy, musi spełniać on wszystkie przesłanki takie jak nagłość zdarzenia, zewnętrzna przyczyna, uraz lub śmierć pracownika oraz związek zdarzenia z pracą. 

Za wypadek przy pracy nie jest uznawane zdarzenie, kiedy pracownik został odsunięty od wykonywania pracy, a zdarzenia nastąpiło w chwili, gdy pracownik samowolnie przebywał  na terenie zakładu pracy i nie pozostawał w dyspozycji pracodawcy. Wypadek przy pracy nie jest uznany również w sytuacji, w której pracownik nie stawił się do pracy z powodu ewentualnej choroby lub nie został dopuszczony do pracy z powodu nietrzeźwości.

Jak zgłosić wypadek w pracy - podsumowanie

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat rozliczeń po rewolucyjnej nowelizacji Kodeksu Pracy? Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia:

Ewa Bielecka

Trener

Absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego na Wydziale Prawa i Administracji  - kierunek: Administracja oraz  Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na Wydziale Prawa i Administracji kierunek: Prawo. Długoletni pracownik działu Prawnego w  Państwowej  Inspekcji Pracy Oddział w Koszalinie, wykładowca prawa pracy i ubezpieczeń społecznych  –  na Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej Filia w Koszalinie, wykładowca prawa pracy na studiach podyplomowych –  na Politechnice Koszalińskiej,  wykładowca prawa pracy na studiach podyplomowych  -  w Europejskim Centrum Edukacyjnym w Koszalinie. Obecnie prowadzi własną działalność gospodarczą, zajmuje się szkoleniami i doradztwem z zakresu prawa pracy. Ekspert z zakresu prawa pracy, specjalista ds. doradztwa kadrowego i regulaminów pracy, doświadczony trener. Wieloletni pracownik Państwowej Inspekcji Pracy.

Dowiedz się więcej