Ewidencja liczby godzin wsparcia a wysokość dotacji na realizację zadań oświatowych

Ewidencja liczby godzin wsparcia a wysokość dotacji na realizację zadań oświatowych

Od 1 stycznia 2025 r. weszły w życie zapisy ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, które jednocześnie wprowadziły zmiany w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, a tym samym znacząco uległy zmianie zasady ustalania dotacji dla publicznych i niepublicznych placówek oświatowych, w tym dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Spis treści:

Wprowadzanie danych do SIO

Bardzo istotne są dane wprowadzone do SIO, ponieważ do podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych przyjmuje się dane zgromadzone w bazie danych systemu informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 152 i 858).

Zakres danych gromadzonych w systemie informacji oświatowej (w skrócie SIO) regulują wspomniana ustawa o systemie informacji oświatowej oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 83).

Terminy przeliczenia potrzeb oświatowych

Po raz pierwszy istotne są terminy do ponownego przeliczenia potrzeb oświatowych po zakończonym roku oraz ich zmniejszenie bądź zwiększenie:

  • 15 maja 2024 r. – dane z SIO do potrzeb oświatowych na 2025 r. (z uwzględnieniem wskaźników);
  • 30 czerwca 2026 r. – ponowne przeliczenie potrzeb oświatowych na 2025 r. przez ministerstwo;
  • na rok 2027 – zwiększenie lub zmniejszenie kwoty potrzeb oświatowych (zmiana subwencji w JST, które tę subwencję otrzymują.

Stała i bieżąca weryfikacja danych w SIO jest procesem mającym na celu potwierdzenie prawdziwości i aktualności informacji przekazywanych do systemu przez szkoły i jednostki samorządu terytorialnego (JST). Dane te są wykorzystywane do naliczania dotacji i kwoty potrzeb oświatowych. 

Najistotniejszym elementem w całym procesie weryfikacji danych w SIO jest dokładność i poprawność ich wprowadzenia.

Przed podjęciem czynności związanych z uzupełnieniem danych bardzo dobrą praktyką jest zapoznanie się z Instrukcją dostępną na stronie https://pomoc.sio.gov.pl/instrukcje-merytoryczne/ 

W instrukcji tej krok po kroku opisane są wszystkie czynności, jakie powinniśmy wykonać celem prawidłowego uzupełnienia danych w SIO.

Szkoły i placówki oświatowe są zobligowane do poprawienia wykrytych błędów i informowania na bieżąco jednostki samorządu terytorialnego (JST) o wprowadzonych zmianach.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Kontrola i nadzór wydatkowania dotacji wynikające z ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Ważne aspekty związane z weryfikacją danych przez dyrektorów placówek

- dokumentacja szkolna – musimy sprawdzić i upewnić się, że wszystkie dane o uczniach i nauczycielach w SIO są poprawnie wprowadzone i odzwierciedlają stan w SIO; nauczycielom należy wykazać dane zgodnie ze stanem faktycznym, wynikającym z dokumentów, na podstawie których jest zatrudniony lub świadczy pracę;

Tygodniowy wymiar zajęć nauczyciela można uzupełnić dopiero po uprzednim wykazaniu danych dotyczących: 

  • stanowiska,
  • wykształcenia,
  • aktualnego stażu pedagogicznego,
  • awansu zawodowego.

- poprawny adres e-mail – należy zweryfikować i potwierdzić aktualność adresu e-mail;

- orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz wszystkie opinie, 

- wag na niepełnosprawnych, środki w ramach łącznej kwoty potrzeb oświatowych na orzeczenia  są naliczane na godziny realizowane z IPET-ów, które dyrektorzy muszą bezwzględnie prawidłowo uzupełnić w SIO;

I najważniejsze: Dyrektorzy muszą uzupełniać SIO w każdym dniu, zgodnie z przepisami ustawy, inaczej samorząd będzie musiał zwracać nadmiernie pobrane kwoty potrzeb oświatowych lub zostaną naliczone zaniżone ich wysokości.

Zapamiętaj!

Zmiana wysokości potrzeb oświatowych po zakończeniu roku budżetowego nie zmienia wysokości kwot otrzymanych w roku budżetowym dotacji,  o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32 ustawy  z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych.

Wprowadzenie wskaźników zwiększających liczbę uczniów niepełnosprawnych

Dotyczy tylko grupy uczniów: z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym (w rodzajach niepełnosprawności, gdzie występował znaczący wzrost liczby uczniów niepełnosprawnych). 

Wskaźniki w zakresie wag z tytułu niepełnosprawności (P5, P6, P8, P86 i P95).

Zmiana zasad ustalania dotacji dla dzieci z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera i z niepełnosprawnościami sprzężonymi

  • w oddziałach integracyjnych finansowanie pozostaje bez zmian;
  • w oddziałach specjalnych zwiększenie wagi z 9,5 do 10;
  • w przypadku uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, i z niepełnosprawnościami sprzężonymi w pozostałych typach oddziałów (oddziały inne niż integracyjne i specjalne) – odejście od finansowania uczniów posiadających orzeczenie – uzależnienie ich finansowania od sumy liczby godzin wsparcia.

Przez liczbę godzin wsparcia rozumie się tygodniową liczbę godzin wsparcia ucznia z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, stanowiącą sumę:

  1. tygodniowej liczby godzin zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe,
  2. tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, realizujących zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym, o którym mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, realizowanych indywidualnie z uczniem,
  3. połowy tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, realizujących zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym, o którym mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, organizowanych w grupie,
  4. tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez nauczyciela po-siadającego kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnionego dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia specjalnego uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi,
  5. tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez specjalistów zatrudnionych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia specjalnego uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi,
  6. tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych przez pomoc nauczyciela dla uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Opierając się na definicji zawartej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji z 18 grudnia 2024 r. w sprawie sposobu podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych między jednostki samorządu terytorialnego w roku 2025 sam pobyt dziecka / ucznia w grupie (oddziale) nie stanowi wsparcia dla tego dziecka/ ucznia. Sam pobyt w grupie przez cały dzień to zapewnienie podstawowej opieki oraz realizacja podstawy programowej. 

Zapamiętaj!

Godziny wsparcia to godziny realizowane dodatkowo, indywidualnie z uczniem lub przez nauczyciela zatrudnionego dodatkowo do współorganizowania kształcenia specjalnego tego ucznia.

Faktem jest przecież, że każde dziecko/ uczeń, które uczęszcza do placówki otrzymuje wsparcie polegające na opiece, wychowaniu, kształceniu i pomocy. Godziny wsparcia to jest coś „extra” ponad podstawę jaką należy zapewnić każdemu dziecku/ uczniowi.

wynajem pomieszczeń szkolnych

Ustalenie liczby godzin wsparcia co do ucznia

Ustalając liczbę godzin wsparcia dla każdego ucznia należy zwrócić uwagę, czy mają one charakter godzin realizowanych indywidualnie czy też w grupie oraz jakiego rodzaju zajęć dotyczą. 

Przede wszystkim należy odpowiedzieć sobie na pytanie: czy są to:

- zajęcia edukacyjne,

- zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej,

- zajęcia rewalidacyjne. 

I bardzo ważna kwestia: czy zadania realizowane są przez nauczyciela, specjalistę czy też pomoc nauczyciela.

I dlatego upraszczając:

Punkt „a” – liczba godzin zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie lub w grupie do 5 osób

Punkt b” – liczba godzin zajęć rewalidacyjnych oraz pomoc psychologiczno-pedagogiczna realizowanych indywidualnie

Punkt „c” – ½ liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz pomoc psychologiczno-pedagogiczna realizowanych w grupie

Punkt „d” – tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez nauczyciela posiadającego kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej

Punkt „e” – tygodniowa liczba godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez specjalistów zatrudnionych dodatkowo

Punkt „f” – tygodniowa liczba godzin zajęć i innych zadań realizowanych przez pomoc nauczyciela dla uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Nowy model finansowania zakłada, że jeżeli uczeń z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi:

  • nie otrzymuje żadnego wsparcia – nie zostanie na niego naliczona kwota potrzeb oświatowych;
  • otrzymuje do 2 godzin wsparcia włącznie – zostanie naliczona waga o wartości 1,5, tj. kwota ok. 14 tys. zł (wystarczy to na sfinansowanie od 2–3 godzin);
  • otrzymuje od 2 do 5 godzin wsparcia włącznie – zostanie naliczona waga o wartości 3,6, tj. kwota ok. 34 tys. zł (wystarczy to na sfinansowanie od 5–7 godzin);
  • otrzymuje od 5 do 10 godzin wsparcia włącznie – zostanie naliczona waga o wartości 7,1, tj. kwota ok. 67 tys. zł (wystarczy to na sfinansowanie od 10–14 godzin);
  • otrzymuje ponad 10 godzin wsparcia – zostanie naliczona waga o wartości 9,5, tj. kwota ok. 90 tys. zł (wystarczy to na sfinansowanie od 13–18 godzin).

Dla dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oprócz podstaw należy zapewnić wsparcie wynikające z tego orzeczenia oraz z IPET-u, i to właśnie te godziny zajęć są godzinami wsparcia. Przypisanie do każdego dziecka prawidłowego liczby godzin wsparcia wiąże się z naliczeniem odpowiedniej wagi z rozporządzenia.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Praktyczne ustalenie kwot do obciążenia gmin za dzieci uczęszczające do placówek wychowania przedszkolnego ze szczególnym uwzględnieniem zmian od 1 stycznia 2025r. 

Przedziały finansowania oraz wartość wagi - liczba godzin wsparcia a wartość wagi

  • Powyżej 10 - 9,5
  • Powyżej 5 do 10 - 7,1
  • Powyżej 2 do 5 - 3,6
  • Powyżej 0 do 2 - 1,5
  • Równa 0 - 0

W przypadku wag naliczanych w zależności od liczby godzin wsparcia wysokość wagi została tak skalkulowana, że przewyższa koszt realizacji liczby godzin wsparcia zakładany w tej wadze w każdym przedziale godzinowym. Dla przykładu na ucznia otrzymującego 6 godzin wsparcia naliczona zostanie waga o wartości 7,1 (ok. 67 tys. zł), co daje środki umożliwiające sfinansowanie nawet 14 godzin wsparcia. Należy zaznaczyć, że koszty godziny wsparcia mogą się znacząco różnić, gdyż zależą:

  • od stopnia awansu zawodowego nauczyciela, 
  • od wysokości pensum, 
  • od tego czy nauczyciel realizuje te godziny w ramach pensum czy godzin ponadwymiarowych,
  • od formy prowadzenia zajęć (czy indywidualnie czy w grupie). 

Dlatego też środki naliczane w danej wadze umożliwiają w każdym przypadku realizację innej liczby godzin, uzależnioną od zróżnicowanych kosztów.

Zapamiętaj

W obecnym stanie prawnym brak jest zapisów, które nakazywałyby wydatkowanie środków w ramach naliczonej kwoty potrzeb oświatowych jeden do jednego indywidualnie na konkretnego ucznia.

Na realizację zadań związanych z organizacją kształcenia specjalnego, o którym mowa w art. 127 ust. 1 ustawy - Prawo oświatowe, oraz na organizację zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w art. 36 ust. 17 ustawy - Prawo oświatowe, to jednostka samorządu terytorialnego (JST - gmina, miasto, powiat) przeznacza środki w wysokości nie mniejszej niż przewidziana kwota potrzeb oświatowych dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów, wychowanków i uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w przedszkolach, szkołach i placówkach, prowadzonych przez tę jednostkę samorządu terytorialnego, w zakresie tych zadań.

Placówki oświatowe otrzymują środki na realizację zadań wynikających z zaleceń zawartych w: 

  • orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, 
  • orzeczeniach o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych,
  •  indywidualnych programach zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2024 r. poz. 917),
  • indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy - Prawo oświatowe,

oraz otrzymują środki na zapewnienie warunków ich realizacji. 

To jednostka samorządu terytorialnego ma zapewnić w budżecie kwoty wydatków w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na kształcenie specjalne w kwocie potrzeb oświatowych na dany rok, natomiast placówka realizująca to kształcenie specjalne otrzymane środki ma wydatkować na to kształcenie. 

Brak jest wskazań w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, że środki te należy rozliczyć indywidualnie do każdego ucznia. 

W praktyce zdarza się, że rodzicie wymuszają, aby kwoty dotacji były wydatkowane w całości 1:1 na ich dziecko. 

Natomiast rodzic jedynie może domagać się realizacji zaleceń z orzeczenia i z IPET-u, a ocena ich realizacji pozostaje w gestii nadzoru pedagogicznego. Może złożyć skargę na postępowanie dyrektora, że nie realizuje wszystkich zajęć i godzin wsparcia (np. z powodu nieobecności nauczyciela), ale nie ma podstaw do żądania wydatkowania konkretnych kwot na wydatki związane z kształceniem jego dziecka. 

Zapamiętaj!

Krótkotrwała nieobecność ucznia czy też nauczyciela prowadzącego zajęcia specjalistyczne może mieć wpływ na liczbę przyznanych godzin wsparcia, ale nie zawsze.

Zależy to od konkretnej sytuacji i zasad obowiązujących w danej szkole. Jeśli nieobecny jest uczeń, to faktycznie ta liczba godzin wsparcia jest taka sama. One nie będą zrealizowane z powodu nieobecności, ale nikt na czas nieobecności nie zwalnia nauczyciela z pracy i przestaje wypłacać należne wynagrodzenie. Natomiast jeżeli nieobecność nauczyciela jest krótkotrwała i zostanie zapewniona kontynuacja zajęć przez innego nauczyciela, to niekoniecznie wpłynie to na liczbę godzin wsparcia. Jednak w przypadku dłuższej nieobecności lub braku możliwości zastępstwa przez nauczycieli, może być konieczne zmniejszenie liczby godzin wsparcia lub przesunięcie terminu zajęć.

W SIO należy wykazywać taką ilość godzin wsparcia jaka została przyznana dziecku (zaplanowana i jest stała) chyba że nastąpiła konieczność zmniejszenia tych godzin. Jeżeli nie pomniejszono ich na stałe, to czasowa nieobecność dziecka nie ma wpływu na realizację tychże godzin. 

W SIO wpisujemy również liczbę etatów nauczycieli, a w przypadku nieobecności dziecka np. z powodu choroby, to wówczas w SIO w odniesieniu do czasu pracy nauczycieli czy specjalistów nie następują zmiany. Dziecko, w trakcie krótkotrwałej nieobecności, nie zostaje również wykreślone z listy uczniów w SIO.

Obowiązki nauczyciela należy wykazać zgodnie z aktualnym tygodniowym rozkładem zajęć, określającym organizację obowiązkowych i nadobowiązkowych zajęć edukacyjnych dla danej szkoły lub placówki, ustalonym na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacyjnego. Należy wykazać wszystkie obowiązki nauczyciela oraz ich typ – według załączonego słownika, wraz ze wskazaniem szkoły, w której są one wykonywane, specyfiką oddziału, typem szkoły dla oddziału (jeśli dotyczy) oraz liczbą godzin, która jest przeznaczana przez nauczycie-la na realizację danego obowiązku. 

Każdy obowiązek nauczyciela należy wprowadzić odrębnie.

W przypadku pełnienia przez nauczyciela dwóch lub więcej różnych obowiązków, należy w pierwszej kolejności wykazać dane o jednym z tych obowiązków, a następnie kolejne obowiązki, które są realizowane przez tego nauczyciela.

Wysokość dotacji nie jest uzależniona od terminu wprowadzenia IPET-u tylko od posiadania przez takie dziecko orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego i posiadania statusu dziecka niepełnosprawnego.

Dokumentowanie godzin wsparcia

Godziny wsparcia należy dokumentować na zasadach ogólnych, a więc poprzez:

  • godziny wynikające z IPET-u,
  • wpisanie danych do SIO, 
  • odpowiednie wpisy w dziennikach lekcyjnych, 
  • wpisy w dziennikach innych zajęć,
  • wpisy w indywidualnej teczce dla każdego ucznia - prowadzonych przez specjalistów (np. pedagoga, psychologa, logopedę, terapeutę pedagogicznego). 

Może warto rozważyć!

Aby otrzymać maksymalną kwotę dotacji warto przekształcić oddział ogólnodostępny w oddział integracyjny.

Uzyskanie zgody organu prowadzącego i przekształcicie ten oddział w oddział integracyjny (zgodnie z wszystkimi wymogami prawa) wówczas wszystkie dzieci otrzymają maksymalna kwotę potrzeb oświatowych.

Podstawa prawna:

  • USTAWA z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2024 poz. 754 t. j. z dnia 2024.05.20 z późniejszymi zmianami)
  • USTAWA z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2024 poz. 1572)
  • USTAWA z dnia 21 listopada 2025 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025 (Dz. U. z 2024 poz. 1925 z dnia 2024.12.24)
  • USTAWA z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2024.167 t. j. z dnia 2024.02.09)
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie sposobu podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych między jednostki samorządu terytorialnego w roku 2025 (Dz. U. z 2024 poz. 1930)

 

Wioletta Akier
Wioletta Akier

Trener

Od blisko 30 lat pracownik Urzędu Miasta Kołobrzeg, a od 15 lat pracownik Referatu Oświaty – główny specjalista ds. ekonomiczno-finansowych, od 1 września 2019 – Kierownik Referatu Oświaty. Współpracuje w zakresie organizacji oraz prowadzenia szkoleń i kursów o tematyce wdrażania nowych rozwiązań prawnych w oświacie oraz prawa oświatowego w praktyce. Specjalista w zakresie systemu zarządzania jakością w edukacji. Autorka wielu artykułów w czasopismach z zakresu zarządzania oświatą.