Uprawnienia urlopowe rodziców adopcyjnych - zmiany od 1 lutego 2023

Od 1 lutego 2023 roku, nowelizacja przepisów o wspieraniu rodzin i systemie pieczy zastępczej, wprowadza do Kodeksu Pracy nowe rozwiązania w zakresie korzystania z uprawnień rodzicielskich przez rodziców adopcyjnych.

1. Uprawnienia urlopowe rodziców adopcyjnych
2. Urlopy rodziców adopcyjnych

W związku ze zmianami w uprawnieniach urlopowych rodziców adopcyjnych w 2023 roku, przygotowaliśmy dla Państwa artykuł, dzięki któremu dowiedzą się Państwo jak wygląda wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego, do kiedy rodzicie adopcyjni mogą skorzystać z przysługujących im urlopów, oraz jakie kwestie związane z urlopami pozostają bez zmian. Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią przygotowanego artykułu.

Uprawnienia urlopowe rodziców adopcyjnych

W związku z adopcją nowego członka rodziny rodzicie adopcyjni – podobnie jak rodzice biologiczni – mają pełne prawo do skorzystania z przysługujących im urlopów. Nowa sytuacja, w której znajdą się rodzicie adopcyjni jest tożsama z przyjściem na świat naszego biologicznego dziecka. Dlatego osoby decydujące się na adopcję, również mają możliwość skorzystania z urlopów, dzięki którym będą mogli zaznajomić się z nową sytuacją, w której się znaleźli. Rodzice adopcyjni mogą skorzystać m.in. z:

• Urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
• Urlopu rodzicielskiego;
• Urlopu ojcowskiego;
• Urlopu wychowawczego;
• Dodatkowych dwóch dni wolnych w celu opieki nad dzieckiem adopcyjnym;

Urlopy rodziców adopcyjnych

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego w 2023 roku

Od 1 lutego 2023 roku okres realizacji prawa do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, zależał będzie od warunków na jakich rodzice adopcyjni będą wychowywać dziecko. Jako niezawodowa rodzina zastępcza lub jako rodzic adopcyjny, który wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wynosił będzie:

• 20 tygodni – przy przyjęciu jednego dziecka;
• 31 tygodni – przy jednoczesnym przyjęciu dwojga dzieci;
• 33 tygodni – przy jednoczesnym przyjęciu trojga dzieci;
• 35 tygodni – przy jednoczesnym przyjęciu czworga dzieci;
• 37 tygodni – przy jednoczesnym przyjęciu pięciorga i więcej dzieci

W przypadku wychowywania dziecka jako niezawodowa rodzina zastępcza, granica wiekowa dziecka w realizacji prawa do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, wynosi 7 lat lub 10 lat (jeżeli wobec dziecka została podjęta decyzja o odroczeniu obowiązku szkolnego). Jeśli jednak wychowujemy dziecko jako rodzic adopcyjny, który wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, granica ta wynosi 14 lat. Ważną zmianą w urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego jest również to, że jako rodzinie zastępczej, a następnie rodzicom adopcyjnym w związku z wystąpieniem do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, przysługuje dokładnie taki sam wymiar urlopu w  poprzednich przypadkach, jednakże obniżony o urlop na warunkach macierzyńskiego wykorzystany w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza. W tym przypadku granica wieku dziecka, do której można zrealizować przysługujący urlop wynosi 14 lat. Pracownik, który chciałby skorzystać z przysługującego mu prawa do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w ciągu 7 dni od daty przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza albo wystąpienia do sądu opiekuńczego o wszczęcie postępowania przysposabiającego, musi złożyć w postaci pisemnej wniosek o przyznanie takiego urlopu. Rozpoczęcie urlopu, o który wnioskował pracownik powinno rozpocząć się w terminie określonym we wniosku, lecz nie później niż w ciągu 21 dni od dat wskazanych w złożonym wniosku. Uwaga! Pracownicy, którzy wystąpili do sądu o adopcję przed 1 lutego 2023 roku i nie wykorzystali urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, będą mogli wykorzystać go na nowych zasadach. Należy pamiętać, że mogą go zrealizować od dnia wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, do dnia upływu przysługującego im wymiaru urlopu. Pracownicy, którzy chcą skorzystać z tego prawa muszą pamiętać, aby wystąpić z odpowiednim wnioskiem w ciągu 21 dni od wejścia w życie ustawy zmieniającej i rozpoczęcia urlopu, najpóźniej w ciągu 35 dni od 1 lutego 2023 roku.

Urlop rodzicielski

Od 1 lutego 2023 roku prawo do urlopu rodzicielskiego (podobnie jak prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) zależało będzie od warunków na jakich rodzice adopcyjni będą wychowywać dziecko. Jako niezawodowa rodzina zastępcza lub jako rodzic adopcyjny, który wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wynosił będzie:

• 32 tygodni – przy przyjęciu jednego dziecka;
• 34 tygodni – przy jednoczesnym przyjęciu dwojga, trojga, czworga, pięciorga lub więcej dzieci;

W przypadku urlopu rodzicielskiego granica wieku dziecka, w realizacji prawa do urlopu rodzicielskiego wygląd identycznie jak w przypadku granic wieku dziecka w realizacji urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Identycznie wygląda sytuacja rodziny zastępczej, a następnie rodziców adopcyjnych w związku z wystąpieniem do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ponieważ wymiar urlopu jest obniżany o urlop rodzicielski wykorzystany w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza. Granica wieku dziecka, do której przysługuje nam ten urlop również wynosi 14 lat.

Urlop ojcowski

Do 1 lutego 2023 roku prawo do urlopu ojcowskiego ustawało, gdy adoptowane dziecko kończyło 7 lat. Od 1 lutego 2023 roku ojciec adopcyjny będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia. Urlop ojcowski nadal będzie mógł być wykorzystany w jednej lub w dwóch identycznych częściach.

Urlop wychowawczy

Rodzicie adopcyjni mają również pełne prawo do skorzystania z urlopu wychowawczego. Taki urlop jest udzielany na wniosek pracownika do ukończenia przez dziecko 4 roku życia, a także do ukończenia przez dziecko 18 roku życia w przypadku posiadania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Dodatkowe dwa dni wolne w celu opieki nad dzieckiem adopcyjnym Rodzicie adopcyjny powinni również pamiętać o tym, że przysługuje im prawo do zwolnienia od pracy na 2 dni lub 16 godzin w każdym roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.