Urlop ojcowski 2023

Narodziny dziecka to niezwykły, lecz wymagający czas dla każdego nowego rodzica. Nowe wyzwania stojące przed świeżo upieczonymi rodzicami wymagają poświęcenia oraz pełnej uwagi ze strony obojga. Kluczowym aspektem tego okresu jest dostępny czas, który pozwala każdemu rodzicowi przystosować się do nowej sytuacji. Jakie zasady dotyczą urlopu ojcowskiego dla pracujących tatusiów? Zgodnie z postanowieniami Kodeksu Pracy, każdy ojciec pracujący na umowie o pracę ma prawo do skorzystania z urlopu ojcowskiego. Dotychczasowe przepisy regulujące ten rodzaj urlopu uległy zmianie na mocy ustawy z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw. Nowe zasady mają wejść w życie 1 lutego 2023 r. Zmiany obejmują obszar Kodeksu Pracy dotyczący prawa do urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego, które przysługują również rodzicom adopcyjnym. Dowiedz się, jakie są nowe zasady urlopu ojcowskiego w 2023 roku i w czym różni się on od urlopu macierzyńskiego.

1. Co to jest urlop ojcowski?
2. Komu przysługuje urlop ojcowski?
3. Kiedy można skorzystać z urlopu ojcowskiego?
4. Ile wynosi urlop ojcowski 2023?
5. Kto płaci za urlop ojcowski 2023 ZUS czy pracodawca?
6. Wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego 2023
7. Czy urlop ojcowski jest płatny?
8. Czy pracodawca może nie zgodzić się na urlop ojcowski?
9. Czym różni się urlop ojcowski od urlopu tacierzyńskiego?

Co to jest urlop ojcowski?

Prawo do urlopu ojcowskiego stanowi wyłączne i samodzielne uprawnienie ojca, niezależne od uprawnień matki dziecka. Jest dostępne nawet w sytuacji, gdy matka nie jest zatrudniona i nie przysługują jej urlopy związane z narodzinami dziecka. Ważne jest, że urlop ojcowski nie jest udzielany w ramach urlopu okolicznościowego związanego z urodzeniem dziecka. Istotne jest, aby zrozumieć, że urlop ojcowski jest indywidualnym prawem, które nie może być przeniesione na matkę dziecka. To oznacza, że niewykorzystanie przysługującego urlopu skutkuje utratą dodatkowych dni wolnych. Nie ma znaczenia, czy matka dziecka jest zatrudniona, czy korzysta z urlopu macierzyńskiego, a nawet czy jest ubezpieczona. Ojciec może skorzystać z urlopu ojcowskiego niezależnie od tego, czy jest w związku małżeńskim z matką dziecka.

Komu przysługuje urlop ojcowski?

Art. 182 Kodeksu pracy precyzyjnie określa zasady przyznawania urlopu ojcowskiego. Prawo do korzystania z tego rodzaju urlopu przysługuje jedynie pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, bez względu na wymiar czasu pracy, na przykład pracując na pół etatu. Urlop ojcowski jest dostępny dla każdego pracownika zaangażowanego w aktywny udział w procesie wychowywania dziecka, nawet w sytuacji rozwodu z matką dziecka. Jednakże, istnieją określone wyjątki od tego prawa, a urlop ojcowski nie będzie przysługiwał, jeżeli ojciec został pozbawiony praw rodzicielskich, nie utrzymuje kontaktu z dzieckiem, lub nie ma prawa do takiego kontaktu.

Kiedy można skorzystać z urlopu ojcowskiego?

Dotychczasowe przepisy informowały nas, że ojciec, który uczestniczy w wychowywaniu dziecka, ma możliwość skorzystania z urlopu ojcowskiego, którego czas trwa do 2 tygodni, jednak nie dłużej niż:

• Do osiągnięcia przez dziecko 24 miesiąca życia;
• Do upływu 24 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, a także nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia. W przypadku dziecka, w stosunku do którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, urlop ten może trwać do ukończenia przez dziecko 10 roku życia.

Urlop ojcowski można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach, jednak żadna z nich nie może być krótsza niż tydzień.

Ile wynosi urlop ojcowski 2023?

Zgodnie z aktualnymi przepisami Kodeksu pracy, ojciec dziecka ma możliwość skorzystania z urlopu ojcowskiego w 2023 roku w wymiarze 2 tygodni do momentu osiągnięcia przez dziecko 24 miesiąca życia. Zmiany, które są przedmiotem projektowanych przepisów wynikających z unijnych regulacji, skrócą ten okres do 12 miesiąca życia dziecka, przywracając wcześniejsze zapisy sprzed 2018 roku. Nowe uregulowania łączą prawo do urlopu ojcowskiego z momentem narodzin dziecka, mając na celu zwiększenie zaangażowania ojców w opiekę nad niemowlętami oraz promowanie bardziej równomiernego podziału obowiązków między rodzicami.

Kto płaci za urlop ojcowski 2023 ZUS czy pracodawca?

Podobnie jak dotychczas, urlop ojcowski będzie udzielany na wniosek pracownika, który należy złożyć najpóźniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Nadal istnieje opcja podzielenia tego urlopu na dwie części, z których każda może wynosić 7 dni. Bez względu na to, czy nowo upieczony tata zostanie ojcem jednego dziecka, bliźniaków czy trojaczków, wymiar jego urlopu ojcowskiego pozostanie niezmieniony. Pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie za czas trwania urlopu ojcowskiego, w wysokości 100%. Zasiłek ten jest w całości finansowany z ubezpieczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego 2023

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, pracownik, który planuje skorzystać z urlopu ojcowskiego, musi złożyć stosowny wniosek w swoim miejscu zatrudnienia. Jest istotne, aby pracownik dostarczył wniosek do pracodawcy nie później niż 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Wniosek o urlop ojcowski powinien zawierać następujące informacje:

• Miejscowość i datę złożenia wniosku;
• Imię i nazwisko pracownika;
• Dane pracodawcy;
• Prośbę o udzielenie urlopu;
• Imię i nazwisko dziecka;
• Datę urodzenia dziecka;
• Wymiar urlopu;
• Datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu;
• Podpis pracownika.

Do wniosku powinny być dołączone skrócony akt urodzenia dziecka oraz oświadczenie, że pracownik nie pobiera zasiłku macierzyńskiego w okresie trwania urlopu ojcowskiego.

Czy urlop ojcowski jest płatny?

Urlop ojcowski obejmuje pełne wynagrodzenie w wysokości 100%. Innymi słowy, ojciec dziecka, korzystając z tego urlopu, otrzymuje pełne, nieobciążone żadnymi potrąceniami, wynagrodzenie za miesiąc pracy. Warto zaznaczyć, że urlop ojcowski jest finansowany z środków ubezpieczenia chorobowego.

Czy pracodawca może nie zgodzić się na urlop ojcowski?

Pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi udzielenia urlopu ojcowskiego bez względu na powód, pod warunkiem, że pracownik spełnia wszystkie ustawowe kryteria przysługujące temu uprawnieniu. Jedynym scenariuszem, w którym pracodawca ma prawo odmówić udzielenia urlopu ojcowskiego, jest sytuacja, gdy pracownik nie spełnia ustawowo określonych warunków uzyskania tego prawa.

Czym różni się urlop ojcowski od urlopu tacierzyńskiego?

Zgodnie z obowiązującym prawem w Polsce, urlop ojcowski i urlop tacierzyński to dwie odrębne formy urlopów. Jak już wspomniano, urlop ojcowski trwa zazwyczaj 2 tygodnie i może być udzielany niezależnie od tego, czy matka dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego, czy nie. Natomiast urlop tacierzyński, będący częścią urlopu rodzicielskiego, ma potencjał trwania nawet kilku tygodni, jednak zależy od wykorzystania przez matkę dziecka urlopu macierzyńskiego.

Kalina Kaczmarek

Trener

Ekspert prawa pracy z 20 letnim doświadczeniem; prowadzi działalność konsultingowo - szkoleniową w zakresie "twardego HR". W latach 2001-2018 była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku, na stanowiskach inspektora pracy a następnie starszego inspektora pracy. Doświadczony trener współpracujący z firmami szkoleniowymi, specjalizuje się w problematyce prawnej ochronie pracy, doradca i stały współpracownik wielu przedsiębiorstw i instytucji.

Dowiedz się więcej