Niepełny etat - Zasady zatrudniania pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy

Zmieniający się rynek pracy i zróżnicowane potrzeby pracowników oraz pracodawców sprawiają, że zatrudnianie niepełnoetatowych pracowników stało się coraz bardziej popularne. W dzisiejszym artykule zajmiemy się tematem pracowników zatrudnionych na niepełny etat, ich czasem pracy, nadgodzinami, urlopami wypoczynkowymi, wynagrodzeniem oraz możliwościami zmiany etatu pracy.

Spis treści:

• Kim jest pracownik niepełnoetatowy?
• Czas pracy i normy czasu pracy pracownika niepełnoetatowego
• Wymiar czasu pracy niepełnoetatowców
• Wynagrodzenie pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu
• Nadgodziny pracowników niepełnoetatowych – czy są możliwe?
• Wymiar urlopu wypoczynkowego pracowników zatrudnionych na część etatu
• Zmiana wymiaru etatu pracownika na niepełny etat

Kim jest pracownik zatrudniony na niepełen etat?

Pracownik niepełnoetatowy to osoba zatrudniona na częściowy etat – oznacza to, że pracuje on krócej niż przewiduje standardowy czas pracy, wynoszący 40 godzin tygodniowo. Powody zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy mogą być różne – konieczność opieki nad dziećmi, nauka, praca dodatkowa lub inne życiowe okoliczności.

Czas pracy i normy czasu pracy pracownika niepełnoetatowego

W Polsce czas pracy pracowników niepełnoetatowych jest uzależniony od umowy zawartej między pracodawcą a pracownikiem, a dokładnie od określonego w umowie wymiaru etatu. Według Kodeksu Pracy, tygodniowy czas pracy wynosi 40 godzin, ale w przypadku niepełnoetatowych pracowników może być skrócony do innej uzgodnionej liczby godzin, co umożliwia elastyczne dostosowanie się do indywidualnych potrzeb pracownika lub potrzeb pracodawcy związanych z danym stanowiskiem. Normy czasu pracy pracownika niepełnoetatowego określane są w ten sam sposób co normy czasu pracy pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy. Normy czasu pracy wskazuje Kodeks Pracy, ustalając tym samym normę dobową, średniotygodniową oraz normę łączną tygodniową.

Wymiar czasu pracy niepełnoetatowców

Wymiar czasu pracy pracowników niepełnoetatowych w Polsce jest niższy niż u pracowników pełnoetatowych i określa planowaną liczbę godzin, którą pracownik może przepracować w danym okresie rozliczeniowym. Może on wynosić od kilku godzin tygodniowo do kilkunastu godzin dziennie, w zależności od zapisów umowy.

Wynagrodzenie pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu

Wysokość wynagrodzenia pracowników niepełnoetatowych jest proporcjonalna do wykonanego przez nich czasu pracy. Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenie za wykonaną pracę pracownika niepełnoetatowego nie może być ustalone w sposób mniej korzystny niż wynagrodzenie pracownika pełnoetatowego, który wykonuje pracę na tym samym lub podobnym stanowisku w danej firmie.
Pracownicy zatrudnieni na niepełną część etatu mają zagwarantowaną stawkę minimalną wynagrodzenia za pracę – wynagrodzenie to ustalane jest na podstawie kwoty proporcjonalnej do liczby przepracowanych godzin w danym miesiącu. Podstawą do wyliczenia wynagrodzenia minimalnego pracowników niepełnoetatowych jest kwota minimalnego wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na pełny etat w danym roku. W przypadku braku możliwości osiągnięcia minimalnego wynagrodzenia przez pracownika niepełnoetatowego, należy uzupełnić jego wynagrodzenie do kwoty minimalnej za pomocą tzw. wyrównania.

Uwaga! Pracownicy niepełnoetatowi podlegają oddzielnym zasadom dotyczącym potrąceń z wynagrodzeń. W tym przypadku kwoty wolne od potrąceń są pomniejszane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika niepełnoetatowego.

Nadgodziny pracowników niepełnoetatowych – czy są możliwe?

Przepisy mówią jasno - pracownicy niepełnoetatowi mogą wykonywać pracę, która przekracza standardowe godziny pracy wykazane w zawartej umowie. Powinni jednak otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. O godzinach nadliczbowych u pracowników niepełnoetatowych mówimy, gdy ich czas pracy przekroczy 8 godzin pracy na dobę lub 40 godzin pracy w tygodniu w danym okresie rozliczeniowym.

Dowiedz się więcej o rozliczaniu godzin nadliczbowych. Kliknij poniższą grafikę i poznaj program szkolenia:

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracowników zatrudnionych na część etatu

Pracownicy niepełnoetatowi w Polsce mają takie same prawa do skorzystania z urlopu wypoczynkowego jak ich koledzy zatrudnieni na pełnym etacie. Długość urlopu i zasady jego wykorzystania są regulowane przez Kodeks Pracy. Aby wyliczyć urlop wypoczynkowy pracownikowi niepełnoetatowemu należy pamiętać, że jego urlop jest proporcjonalny do wymiaru czasu pracy który wykonuje, a niepełne dni urlopu należy zawsze zaokrąglać w górę do pełnego dnia – na korzyść pracownika. W przypadku niepełnego kalendarzowego miesiąca pracy należy także zaokrąglić go w górę do pełnego miesiąca. Urlop pracowników niepełnoetatowych udzielany jest zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy – należy więc udzielić go w dni planowanej pracy pracownika, w wymiarze godzin które powinien w tym dniu przepracować.

Uwaga! W przypadku zmiany wymiaru etatu pracodawca musi pamiętać aby ponownie obliczyć urlop wypoczynkowy swojego pracownika.

Chcesz dowiedzieć się więcej o naliczaniu i udzielaniu urlopów? Kliknij poniższą grafikę  i poznaj program szkolenia:

Zmiana wymiaru etatu pracownika na niepełny etat

Pracownik niepełnoetatowy może zmienić etat pracy - w zależności od uzgodnień z pracodawcą. Wielu pracodawców jest elastycznych i wspiera pracowników w dostosowaniu swojego czasu pracy do zmieniających się potrzeb i sytuacji życiowych. Zmiana etatu pracownika niepełnoetatowego może polegać zarówno na zwiększeniu jak i zmniejszeniu obowiązującego etatu. Jeżeli pracodawca nie jest w stanie zmienić etatu pracy pracownika powinien wykazać dlaczego nie jest w stanie tego zrobić. 

Więcej na temat wymiaru etatów dowiesz się na naszym szkoleniu z rozliczania czasu pracy. Kliknij poniższą grafikę i poznaj szczegóły:

Zatrudnianie na niepełny etat - Podsumowanie

Zatrudnianie pracowników niepełnoetatowych w Polsce staje się coraz bardziej istotne w obliczu zmieniających się potrzeb pracowników, pracodawców i elastycznego rynku pracy. Pracownicy niepełnoetatowi są integralną częścią wielu firm, a elastyczność w kwestii czasu pracy, urlopów, wynagrodzenia i zmiany etatu jest kluczowym aspektem tego modelu zatrudnienia.

Kalina Kaczmarek

Trener

Ekspert prawa pracy z 20 letnim doświadczeniem; prowadzi działalność konsultingowo - szkoleniową w zakresie "twardego HR". W latach 2001-2018 była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku, na stanowiskach inspektora pracy a następnie starszego inspektora pracy. Doświadczony trener współpracujący z firmami szkoleniowymi, specjalizuje się w problematyce prawnej ochronie pracy, doradca i stały współpracownik wielu przedsiębiorstw i instytucji.

Dowiedz się więcej