Czy pracodawca może badać alkomatem? Kontrola trzeźwości w miejscu pracy w 2023 roku. 

W miejscu pracy to pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo swoich pracowników. Czy w 2023 roku pracodawca może badać alkomatem pracowników? Sprawdź, kto może przeprowadzić kontrolę trzeźwości. Dowiedz się również, czy pracownik może odmówić przeprowadzenia kontroli trzeźwości. 

Spis treści:

• Czy pracodawca może badać alkomatem pracowników w 2023?
• Czy można odmówić badania alkomatem w pracy?
  
• Kto przeprowadza badanie trzeźwości pracownika?
• Czy można objąć kontrolą trzeźwości wszystkich pracowników?
• Jak poinformować pracownika o kontroli trzeźwości?
• Czy pracodawca odpowiada za pijanego pracownika?
• Jak ukarać pracownika za picie alkoholu?

Czy pracodawca może badać alkomatem pracowników w 2023?

21 lutego 2023 roku wprowadzono nowe przepisy. Wprowadzona ustawa dokładnie określa kiedy można przeprowadzić badanie alkomatem, legalność tego badania oraz zasady, których pracodawcy muszą przestrzegać. Zgodnie z wprowadzoną ustawą, pracodawca może sprawdzić stan trzeźwości u swoich pracowników oraz poddać ich kontroli na obecność środków odurzających, które działają podobnie do alkoholu, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracownika, ochrony życia i zdrowia innych osób oraz ochrony mienia.  

Nowe przepisy przewidują dwa tryby kontroli, po których pracodawca może nie dopuścić pracownika do wykonywania powierzonych mu obowiązków.

• Przeprowadzenie prewencyjnej kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność w organizmie pracownika środków działających podobnie do alkoholu.
• Kontroli w momencie, gdy pracodawca ma uzasadnione podejrzenie co do stanu trzeźwości pracownika.

Kontrola trzeźwości pracowników - Czy można odmówić badania alkomatem w pracy?

Zgodnie z nowelizacją przepisów w 2023 roku, pracownik nie może odmówić już badania alkomatem. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, pracodawca ma prawo do przeprowadzenia kontroli na obecność alkoholu i innych substancji odurzających u swoich pracowników. Jeżeli wynik badania alkomatem wykaże, że pracownik jest pod wpływem alkoholu, to pracodawca nie może dopuścić go do wykonywanie swoich obowiązków. Co więcej, pracownika mogą czekać określone w regulaminie konsekwencje. Pracownik może jednak domagać się, aby kontrolę trzeźwości przeprowadziła policja. 

Chcesz dowiedzieć się więcej? 

Kliknij poniższą grafikę i poznaj program szkolenia: Kontrola trzeźwości pracowników w pracy zgodna z przepisami:

Kto przeprowadza badanie trzeźwości pracownika?

Aby pracodawca mógł przeprowadzać kontrolę trzeźwości prewencyjnie, należy w regulaminie pracy, wprowadzić odpowiednie zapisy. W regulaminie muszą znaleźć się zapisy określające grupę osób poddaną badaniu, sposób przeprowadzania kontroli, rodzaj wykorzystywanego do kontroli urządzenia oraz zasady przetwarzania danych osobowych.

Przed nowelizacją przepisów, u pracowników kontrola trzeźwości mogła być przeprowadzona jedynie przez policjantów. Od 2023 roku badanie to może przeprowadzać również pracodawca. Należy pamiętać, że przeprowadzana w miejscu pracy kontrola trzeźwości nie może naruszać dóbr osobistych pracownika. Należy pamiętać, że pracodawca może żądać, aby kontrolę trzeźwości przeprowadziła policja. 

Czy pracodawca może zbadać stan trzeźwości pracownika bez uzyskania jego zgody, nie informując go uprzednio o takim zamiarze?

Prewencyjne przeprowadzanie kontroli trzeźwości pracowników przez pracodawcę może odbyć się po wprowadzeniu do regulaminu odpowiednich przepisów. Jednak, należy pamiętać o tym, że pracodawca ma obowiązek poinformować osoby wytypowane do kontroli najpóźniej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem kontroli. Prewencyjny tryb kontroli pracowników nie daje pracodawcy możliwości przeprowadzania niezapowiedzianej kontroli trzeźwości.  

Czy można objąć kontrolą trzeźwości wszystkich pracowników?

Pracodawca, zgodnie z prawem może przeprowadzić badanie stanu trzeźwości u pracowników, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracownika, ochrony życia i zdrowia innych osób oraz ochrony mienia. Aby pracodawca mógł przeprowadzać kontrolę trzeźwości, w regulaminie pracy należy wprowadzić zapisy, które określają grupę osób poddanych badaniu, sposób przeprowadzania kontroli, rodzaj wykorzystywanego do kontroli sprzętu oraz informację dotyczące przetwarzania danych osobowych. 

Jeżeli pracodawca podejrzewa, że pracownik wykonuje pracę pod wpływem alkoholu, jednak nie wprowadził on do regulaminu określonych zmian, może wezwać policję, aby to ona dokonała kontroli trzeźwości. W przypadku, w którym pracodawca ma podejrzenia do nietrzeźwości pracownika, który jest spoza grupy pracowników objętej kontrolą, pracodawca może wezwać policję, aby oceniła trzeźwość pracownika. 

Jak poinformować pracownika o kontroli trzeźwości?

O wprowadzeniu kontroli trzeźwości w miejscu pracy należy poinformować pracowników nie później niż na dwa tygodnie przed rozpoczęciem kontroli. Jeżeli zatrudniony został nowy pracownik, który będzie w grupie osób poddanych kontroli, pracodawca jeszcze przed dopuszczeniem nowego pracownika do pracy, zobligowany jest przekazać mu informację dotyczące sposobu przeprowadzania kontroli trzeźwości.

Czy pracodawca odpowiada za pijanego pracownika?

Należy pamiętać, że pracodawca odpowiedzialny jest za przestrzeganie przepisów BHP, czyli między innymi ochrony zdrowia i życia innych osób. Pracownik w stanie nietrzeźwości stwarza zagrożenie dla siebie oraz współpracowników. Pracodawca zobligowany jest do wykrywania nieprawidłowości, które mogą naruszać przepisy BHP (np. pracownik w stanie nietrzeźwości) i podejmować starania szybkiego usunięcia powstałego stanu zagrożenia życia lub zdrowia. Kodeks pracy wprowadza możliwość ukarania pracodawcy lub kierownika, gdy ten nie przestrzega zasad BHP.

Jak ukarać pracownika za picie alkoholu?

Decyzję o tym, czy pracownik pod wpływem alkoholu poniesie konsekwencje oraz o ich rodzaju podejmuje pracodawca. Jeżeli przeprowadzona kontrola wykaże, że pracownik znajduje się w stanie nietrzeźwości lub jest po spożyciu środków odurzających działających podobnie do alkoholu, pracodawca może:

• uznać nieobecność pracownika związaną ze stanem nietrzeźwości za nieobecność nieusprawiedliwioną,
• uznać nieobecność pracownika związaną ze stanem nietrzeźwości za nieobecność usprawiedliwioną bez prawa do wynagrodzenia,
• ukarać pracownika karą porządkową (karą nagany, karą upomnienia lub karą pieniężną),
• uznać, że pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i rozwiązać z nim umowę bez wypowiedzenia.

Więcej na temat pracy kadrowych dowiesz się na szkoleniu: Kadry z pasją. Kliknij poniższą grafikę i poznaj program szkolenia:

Kontrola trzeźwości w pracy - Podsumowanie

Teraz już wiesz, czy pracodawca może badać alkomatem pracowników. Rozmowa z pracownikami o problemach natury nałogu nie jest łatwa. Chcesz poznać nasz punkt widzenia? Zapraszamy na Kadrowe Środy:

Kalina Kaczmarek

Trener

Ekspert prawa pracy z 20 letnim doświadczeniem; prowadzi działalność konsultingowo - szkoleniową w zakresie "twardego HR". W latach 2001-2018 była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku, na stanowiskach inspektora pracy a następnie starszego inspektora pracy. Doświadczony trener współpracujący z firmami szkoleniowymi, specjalizuje się w problematyce prawnej ochronie pracy, doradca i stały współpracownik wielu przedsiębiorstw i instytucji.

Dowiedz się więcej