Kodeks Pracy pod lupą – pytania i odpowiedzi „Zatrudnianie cudzoziemców w 2023 roku”

• Jakie są obecnie dokumenty pobytowe pozwalające na wjazd do UE?

Musimy pamiętać o tym, że od obywateli UE nie są wymagane żadne dokumenty, ponieważ należą właśnie do UE, która pozwala na swobodne przemieszczanie się i podejmowanie pracy. Osoby, które należą do grupy państw uprzywilejowanych mogą podejmować pracę w Polsce na postawie procedury uproszczonej. Osoby nienależące do UE oraz do państw uprzywilejowanych, aby podjąć pracę w Polsce musza okazać wizę, która upoważnia do przebywania i podjęcia pracy na terenie polski

• Którzy obywatele Ukrainy muszą otrzymać zezwolenie na pobyt do 24 sierpnia 2023 roku?

Wszyscy obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce na podstawie wprowadzonej 24 lutego 2022 roku ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, muszą otrzymać zezwolenie na pobyt do 24 sierpnia 2023 roku.

Zezwolenie na pobyt mogą otrzymać te osoby które o tą wystąpią i o ile nie posiadają innego tytułu prawnego pozwalającego na legalny pobyt na terenie RP, natomiast do 24.08.2023 r. na chwilę obecna osoby które przekroczyły granicę RP otrzymują specjalny status uprawniający je do legalnego pobytu w Polsce.

• Jak długo można obecnie pracować na przepisać COVID?

Obcokrajowcy, którzy pracują w Polsce na podstawie przepisów COVID, również do 24 sierpnia 2023 roku muszą otrzymać zezwolenie na pobyt.

• Jakie są najważniejsze kwestie związane z zatrudnieniem cudzoziemców w 2023 roku?

Najważniejszymi kwestiami przy zatrudnianiu cudzoziemców są: prawo pobytu oraz prawo wykonywania pracy. Są to najważniejsze kwestie, które dają nam gwarancje legalnego zatrudnienia.

• Czy zatrudniając 1 maja 2023 roku obywatela Ukrainy, powinien on być zatrudniony na postawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy z dnia 24 lutego 2022 roku?

Tak, zatrudniając osobę w maja 2023 roku, powinniśmy zatrudnić taką osobę na podstawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy z dnia 24 lutego 2022 roku.

• Czy możemy przedłużyć umowy o pracę pracowników z Ukrainy, którzy są zatrudnieni na przepisach ustawy z dnia 24 lutego 2022 roku? Jeśli tak, na jakiej podstawie można przedłużyć te umowy po 24 sierpnia 2022 roku?

Tak, możemy przedłużyć umowy o pracę pracowników z Ukrainy, zatrudnionych na postawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Takie umowy przedłużamy na takich samych zasadach jak w przypadku pracowników z polski.

• Czy po 24 sierpnia 2023 roku nadal będzie można zatrudniać obywateli Ukrainy na podstawie powiadomienia Urzędu Pracy?

Nie, po 24 sierpnia 2023 roku nie można zatrudniać obywateli Ukrainy na podstawie powiadomienia Urzędu Pracy.

• 24 sierpnia 2023 roku kończy się prawo pobytu wynikające ze spec ustawy, czy w takim razie do tego czasu trzeba wystąpić o pobyt czasowy

Tak, na chwilę obecną obowiązują przepisy pozwalające na legalne przybywanie do 24 sierpnia 2023 roku należy wystąpić o pobyt czasowy.

• W jakim terminie najlepiej złożyć dokumenty w celu dalszego legalnego zatrudnienia do Urzędu Pracy lub wojewody, jeśli mamy zatrudnionego pracownika z Ukrainy na podstawie ustawy wojennej?

Najlepiej złożyć takie dokumenty z minimum miesięcznym wyprzedzeniem.

• Czy możemy zatrudnić obywatela Ukrainy na kartę pobytu ważna do 2024 roku bez wskazania pracodawcy?

W takim przypadku pracodawca powinien zgłosić takiego pracownika do Urzędu Pracy, natomiast to pracownik powinien zgłosić do wojewody zmianę pracodawcy.

• Czy musimy zgłaszać do Urzędu Pracy informacje o zakończeniu zatrudnienia obywatela Ukrainy, czy leży to w obowiązku pracownika?

W takim przypadku pracodawca może ale nie musi zgłaszać do Urzędu Pracy informacji o zakończeniu współpracy z obywatelem Ukrainy.

• Obywatel Ukrainy porzucił prace i wyjechał. Jak w takim przypadku wręczyć wypowiedzenie?

W takim przypadku najlepiej wcześniej ustalić z taką osoba odpowiedni adres do doręczeń lub przesłać taką informacje na adres e-mail (za zgodą pracownika) z podpisem cyfrowym.

• Umowa zlecenie z pracownikiem Ukrainy na podstawie ustawy wojennej kończy się 24 sierpnia 2023 roku. Pracownik wyraził chęć dalszej współpracy. Jednakże nie posiada karty pobytu. Co w takiej sytuacji powinniśmy zrobić?

W takiej sytuacji obywatel Ukrainy powinien złożyć wniosek o przyznanie karty pobytu do wojewody. A my powinniśmy zatrudnić takiego pracownika na podstawie tego, że został taki wniosek złożony.

• Jeśli obywatel Ukrainy przyjechał przed wojną na podstawie czasowej wizy, która wygasła przez 24 lutego 2022 roku, nie dostarczył żadnych dokumentów potwierdzających legalność zatrudnienia, w paszporcie znajduje się pieczątka ze stycznia br. z Urzędu Wojewódzkiego, że osoba ta złożyła dokumenty o pobyt tymczasowy, czy oznacza to, że przebywa w kraju legalnie?

Tak, w tej sytuacji obywatel Ukrainy przebywa legalnie w Polsce.

• Czy koniecznie w oświadczeniu musimy podawać liczbę godzin w skali miesiąca w przypadku umowy zlecenie?

W ustawie został wprowadzony przepis, który mówi nam o tym, że musi to być 1/4 etatu lub 10 godzin tygodniowo. W związku z powyższym musimy podać dokładna liczbę godzin w skali miesiąca.

• Czy w momencie wypełnienia pracownikowi załącznika nr 1 i złożenia przez pracownika dokumentów do Urzędu Wojewódzkiego, jednak kolejna umowa nie doszła do skutku, należy powiadomić o tym Urząd Wojewódzki?

W takim przypadku pracodawca nie musi składać takiego wniosku do Urzędu Wojewódzkiego.

• Czy umowę o prace lub zlecenie musimy dać pracownikowi z Ukrainy w języku ukraińskim?

Umowa o prace lub zlecenie musi być wydana w języku zrozumiałym dla pracownika i może to być także język polski, a nie tylko ukraiński.

Daniel Pałyga

Trener

Były Inspektor Pracy w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Opolu. Wieloletni trener, wykładowca na uczelni wyższej, który przeprowadził ponad 2000 godzin szkoleń. Specjalista z zakresu prawa pracy, legalności zatrudnienia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Od 1997 związany z szeroko pojętym zarządzaniem ludźmi. Posiada doświadczenie z zakresu stosowania i interpretacji dokonywanych przez organy państwowe oraz najlepszych praktyk stosowanych przez podmioty prywatne.

Dowiedz się więcej