Zniesienie stanu epidemii – konsekwencje dla pracowników i pracodawców od 1 lipca 2023 r.

1 lipca 2023 r. był momentem przełomowym, ponieważ nastąpiło wtedy zniesienie stanu epidemii na obszarze Rzeczypospolitej. W praktyce oznacza to również wprowadzenie nowych zasad dla pracowników i pracodawców. Wraz z poprawiającą się sytuacją epidemiczną, wiele restrykcji związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw i miejsc pracy zostało zniesionych, co przynosi nowe wyzwania i możliwości dla obu stron. Z czym przyjdzie się mierzyć firmom? Tego dowiesz się poniżej.

Spis treści:

• Co oznacza zniesienie stanu epidemii
• Badania okresowe po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego
• Szkolenia BHP - Co musisz wiedzieć po zniesieniu stanu epidemii
• Obowiązki cudzoziemców po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego
• Jakie zajdą zmiany w przywilejach dla pracodawców
• Rozwiązywanie umowy drogą pocztową - Zmiany dla pracodawców
• Wysokość odpraw, odszkodowań i innych świadczeń
• Koniec epidemii - Co powinien zrobić pracodawca

Zniesienie stanu epidemii - Co to oznacza?

Dla pracowników oznacza to powrót do bardziej typowych warunków pracy, gdzie przestaną obowiązywać epidemiczne zasady, które miały służyć ochronie zatrudnionych. Przez okres stanu epidemii wiele osób pracowało zdalnie lub korzystało z elastycznych form zatrudnienia. Teraz mogą spodziewać się powrotu do biur i tradycyjnych miejsc pracy. Dla niektórych może to oznaczać przystosowanie się do nowej rzeczywistości i harmonogramu, ale jednocześnie powrót do stacjonarnego środowiska pracy może również wiązać się z większą interakcją społeczną i większym poczuciem wspólnoty.

Więcej na temat konsekwencji związanych z epidemią znajdziesz na szkoleniach online z naszymi ekspertami kliknij link

Badania okresowe po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego – co się zmieni od 1 lipca 2023?

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce, od 1 lipca ponownie obowiązuje konieczność przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników oraz powrót do ogólnych zasad sprzed pandemii.

Zgodnie z tymi zasadami, pracownicy, którzy zostali wcześniej zwolnieni z obowiązku badań na podstawie specustawy, są teraz objęci ponownym obowiązkiem. Dotyczy to osób przyjmowanych do pracy na stanowiska administracyjno-biurowe, które jednocześnie posiadają aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku. Ponadto dotyczy to również pracowników przyjmowanych do pracy innych niż administracyjno-biurowe, jeżeli nowe zatrudnienie miało miejsce w ciągu 180 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.

Warto również przypomnieć, że orzeczenia lekarskie w zakresie wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po 7 marca 2020 r., nie straciły swojej aktualności w czasie epidemii i obecnie obowiązują do 28 grudnia 2023 r., czyli przez 180 dni od daty odwołania stanu zagrożenia epidemicznego (1 lipca).

W praktyce oznacza to, że zniesienie rozwiązań, których stan epidemii wymagał, sprawi że pracodawcy mają obowiązek skierowania pracowników, których orzeczenia przeterminowały się, na niezbędne badania profilaktyczne najpóźniej do 28 grudnia tego roku.

Należy również zauważyć, że wszelkie orzeczenia wydane w czasie epidemii przez lekarzy innych niż lekarze medycyny pracy, tracą również ważność 28 grudnia. W związku z tym pracodawcy muszą zadbać o to, aby pracownicy zostali skierowani i przeprowadzili odpowiednie badania ponownie przed 28 grudnia 2023 r.

Szkolenia BHP – online czy stacjonarnie? Co musisz wiedzieć po zniesieniu stanu epidemii od 1 lipca 2023

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce pracodawcy zostali obciążeni nowymi zadaniami dotyczącymi szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenia okresowe, które miały się odbyć w okresie od 14 marca 2020 r. do 30 czerwca 2023 r., muszą zostać przeprowadzone najpóźniej do 30 sierpnia 2023 r. Ta wymóg jest kluczowy, aby pracownicy posiadali aktualną wiedzę w zakresie zagadnień BHP.

Ponadto, od 1 lipca pracodawcy ponownie są zobowiązani do przeprowadzania szkoleń wstępnych w formie stacjonarnej. Niemniej jednak istnieje możliwość przeprowadzania szkoleń okresowych w formie online, ale tylko dla wybranych grup pracowników, takich jak pracodawcy, osoby pełniące funkcje kierownicze, pracownicy inżynieryjno-techniczni, służba bezpieczeństwa i higieny pracy, a także pracownicy administracyjno-biurowi, których praca niesie ze sobą ryzyko związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwościami lub zagrożeniem, a także osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i higienę pracy.

Pracodawcy mają obowiązek zapewnić, że wszystkie wymagane szkolenia wstępne i okresowe są przeprowadzane zgodnie z ustalonymi terminami i formami, aby pracownicy byli odpowiednio poinformowani i świadomi zasad bezpiecznej pracy.

Obowiązki cudzoziemców po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce od 1 lipca 2023 – jakie działania muszą podjąć?

1 lipca 2023 roku nastąpiło zakończenie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce, co będzie wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla tysięcy obcokrajowców pracujących i mieszkających w naszym kraju, którzy korzystali z ochrony zapewnianej przez tzw. ustawę covidową. Zmiany te będą wymagały od nich legalizacji swojego pobytu w ciągu zaledwie 30 dni, a dla pracodawców stanie się to wyzwaniem w kontekście możliwości utraty cennych pracowników. Eksperci z dziedziny rynku pracy wyrażają obawy, że ten ograniczony czas może okazać się niewystarczający.

Dyrektor projektów międzynarodowych w Trenkwalder podkreśla, że zniesienie epidemii niesie za sobą wiele zmian przede wszystkim dla cudzoziemców zatrudnionych w Polsce. Oznacza to, że ich dokumenty dotyczące legalności pobytu i zezwolenia na wykonywanie pracy w kraju, tracą ważność.

Dotychczas cudzoziemcy mogli podejmować legalne zatrudnienie na zasadach ujętych w ustawie covidowej. 

Utrata ważności dokumentów dotyczy także pracowników pochodzących z Ukrainy, którzy wjechali do kraju przed 24 lutego 2022 roku. Takie same regulacje dotyczą pracowników innych narodowości i pozostałych obywateli pochodzących z krajów nienależących do Unii Europejskiej. Tym samym zarówno pracodawcy jak i pracownicy będą mieli zaledwie 30 dni na dopełnienie wszelkich formalności, związanych z przedłużeniem pobytu w Polsce.

Istotną informacją dla pracodawców jest to, że procedura rejestrowania wniosków o przedłużenie pobytu jest rozpatrywana przez urząd wojewódzki i może trwać od 2 do nawet 3 miesięcy. To z kolei oznacza, że jeśli wnioski te nie zostały złożone odpowiednio wcześniej, to cudzoziemcy mogą legalnie pracować przez 30 dni, a następnie pracodawca musi zawiesić ich zatrudnienie na kolejny miesiąc lub dwa, aż do uzyskania nowego zezwolenia.

Zainteresowany regulacjami prawnymi dla cudzoziemców? Zapisz się na szkolenie, które pozwoli Ci uniknąć błędów i pułapek w zakresie zatrudniania cudzoziemców.

Koniec przymusowych urlopów wypoczynkowych pracowników – zmiany w przywilejach pracodawców po zniesieniu stanu epidemii w Polsce od 1 lipca 2023

Zniesienie stanu epidemii wiąże się również z zakończeniem specjalnych uprawnień pracodawców, takich jak możliwość wysłania pracownika na zaległy urlop, czyli urlop niewykorzystany w poprzednich latach, w terminie wskazanym przez pracodawcę, nieprzekraczającym 30 dni.

Od 1 lipca 2023 r. powyższa opcja przestanie być dostępna dla pracodawców, co oznacza utratę możliwości wysłania pracownika na przymusowy urlop, chyba że występują określone warunki. Pracodawcy będą mogli skorzystać z tej możliwości tylko w okresie wypowiedzenia umowy o pracę na mocy artykułu 167(1) Kodeksu pracy lub zgodnie z przepisami artykułu 168 Kodeksu pracy, który stanowi, że urlop niewykorzystany w terminie ustalonym w ramach planu urlopów lub po porozumieniu z pracownikiem powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.

W konsekwencji pracodawcy tracą specjalne uprawnienie do wysyłania pracowników na zaległy urlop w wybranym przez siebie terminie, a udzielenie urlopu będzie podlegać ściślejszym ramom czasowym określonym przez Kodeks pracy.

Powrót możliwości rozwiązania umowy drogą pocztową – zmiany dla pracodawców od 1 lipca 2023

Zniesienie stanu epidemii przywraca tzw. fikcję doręczenia przesyłek dwukrotnie awizowanych, co oznacza powrót do procedury rozwiązania umowy o pracę za pośrednictwem operatora pocztowego. Teraz rozwiązanie umowy o pracę, które zostało dostarczone pocztą, ale nie zostało odebrane przez pracownika, zostanie uznane za skutecznie zakończone po upływie 14 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.

Wysokość odpraw, odszkodowań i innych świadczeń pieniężnych po rozwiązaniu umowy o pracę od 1 lipca 2023 – zmiany w związku z odwołaniem epidemii w Polsce

W czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego niektórzy pracodawcy byli objęci ustawowym ograniczeniem wysokości odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Zgodnie z przepisami, gdy istniał obowiązek wypłaty takiego świadczenia, jego kwota nie mogła przekraczać 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ważne jest, aby pracodawcy mieli świadomość, że teraz maksymalna wysokość odprawy może wynosić do 15-krotności wspomnianego minimalnego wynagrodzenia.

Koniec stanu epidemii - Co powinien zrobić pracodawca, aby przygotować się na zmiany?

Reasumując, zniesienie stanu epidemii wiąże się z koniecznością respektowania uchwalonych zmian.

Doradcy z Centrum Szkoleń Verte radzą, PRACODAWCO:

• Dokonaj ponownej oceny polityki udzielania urlopów wypoczynkowych dla pracowników.
• Zweryfikuj aneksy do umów, nawiązujące do zakazu konkurencji. 
• Wytypuj pracowników, których należy skierować na okresowe badania medycyny pracy i zleć przygotowanie odpowiednich skierowań.
• Przeprowadź okresowe szkolenia z zakresu BHP.
• Zweryfikuj wnioski zatrudnionych cudzoziemców i w razie takiej potrzeby złóż dokumenty o przedłużenie zezwolenia na pracę. 

Masz pytania? Potrzebujesz profesjonalnego wsparcia we wdrożeniu nowych regulacji w Twojej firmie? Skorzystaj ze wsparcia szkoleniowego firmy Verte, w której oddajemy doświadczenie naszych ekspertów do Twojej dyspozycji.

Ewa Bielecka

Trener

Absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego na Wydziale Prawa i Administracji  - kierunek: Administracja oraz  Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na Wydziale Prawa i Administracji kierunek: Prawo. Długoletni pracownik działu Prawnego w  Państwowej  Inspekcji Pracy Oddział w Koszalinie, wykładowca prawa pracy i ubezpieczeń społecznych  –  na Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej Filia w Koszalinie, wykładowca prawa pracy na studiach podyplomowych –  na Politechnice Koszalińskiej,  wykładowca prawa pracy na studiach podyplomowych  -  w Europejskim Centrum Edukacyjnym w Koszalinie. Obecnie prowadzi własną działalność gospodarczą, zajmuje się szkoleniami i doradztwem z zakresu prawa pracy. Ekspert z zakresu prawa pracy, specjalista ds. doradztwa kadrowego i regulaminów pracy, doświadczony trener. Wieloletni pracownik Państwowej Inspekcji Pracy.

Dowiedz się więcej